Zelf in de avond of in het weekend een online consult voorbereiden door vooraf vragen over je klachten te beantwoorden. Dat kan dankzij de digitale huisartsenpost. Vanwege de corona-uitbraak nam deze vorm van digitale zorg een vlucht. Betrokkenen lichten toe waarom deze digitale consulten patiënten helpen en de gezondheidszorg toekomstbestendig maken.
Bij de digitale huisartsenpost beantwoorden patiënten, voorafgaand aan het contact met de huisarts, online gevalideerde triage- en anamnesevragen over hun symptomen. Doordat zij ook een foto van bijvoorbeeld een kneuzing of huid- en oogklachten kunnen toevoegen, kan de huisarts vervolgens via chat of beeldbellend een goed voorbereid consult voeren. Patiënten krijgen daardoor thuis snel antwoord op hun vragen. Omdat digitale consulten op afstand plaatsvinden, worden de fysieke huisartsenposten ontlast en ontstaat daar ruimte voor het afhandelen van hogere spoedeisende zorgvragen.
De corona-uitbraak zorgde voor een versnelde lancering van de digitale huisartsenpost in de regio Eemland. Brancheorganisatie InEen concludeert dat zowel patiënten als professionals tevreden zijn. “Het is een andere manier van werken die mogelijkheden biedt. Wij zien de digitale huisartsenpost niet als een volledige vervanging van de fysieke variant maar verwachten wel dat hiermee een aanzienlijk deel van de consulten kan worden afgevangen die anders naar de huisartsenposten zouden gaan.”
Digitale triage
Huisartsenpost Eemland werkt sinds maart 2020 met deze vorm van digitale zorg. Dianne Jaspers, medisch directeur en huisarts bij Huisartsenpost Eemland is enthousiast. “Onze ervaring is dat in 60% van de gevallen een digitaal consult volstaat, met name als het gaat om wonden en huidklachten. Dankzij de informatie die de patiënt ons aanlevert, kunnen we goed inschatten of een fysiek bezoek aan de huisartsenpost toch nodig is. Op weekenddagen draagt deze voorselectie echt bij aan de verlaging van de werkdruk en kunnen we zelfs al de inzet van het aantal reguliere huisartsuren afbouwen.”
Meer tijd voor persoonlijke aandacht.
Een van de betrokken verzekeraars bij de pilot is Zilveren Kruis. Anna-Linde Schermerhorn, adviseur Zorginnovatie & Transformatie, ziet dat digitale triage ervoor zorgt dat patiënten regie ervaren. “Het is belangrijk dat patiënten de keuze hebben om, als de medische situatie dit toelaat, zorg te krijgen op een manier die bij hem of haar past.”
Digitale zorg is een waardevolle aanvulling voor patiënten en kan helpen bij het oplossen van knelpunten in de zorg. Schermerhorn: “Doordat patiënten bij een digitaal consult zelf al voorbereidend werk kunnen doen, hebben artsen meer tijd voor de patiënt en ervaren zij minder regeldruk. En omdat een flink aantal fysieke consulten in de huisartsenpost kan worden voorkomen, is het bovendien een gedeelte van de oplossing voor de krapte op de arbeidsmarkt.”
Ruimte in de regels
Deze digitale triage vinden we als Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een mooie ontwikkeling en een voorbeeld van slim georganiseerde zorg. “Het is goed voor de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg als een initiatief als de digitale huisartsenpost op meer plekken in het land wordt ingezet”, vertelt Bernard Creutzburg, projectleider digitale zorg bij de NZa. “De patiënt kan thuis zelf al nagaan of een bezoek aan de huisartsenpost echt nodig is. Als dat niet het geval is, helpt dit initiatief om de druk op de acute huisartsenzorg te verlagen en voorkomen we dat de wachtkamer te vol raakt. En dat laatste is extra belangrijk geworden sinds de corona-uitbraak.”
Het eerste consult met de patiënt kan ook digitaal.
In de bekostiging willen we zoveel mogelijk ruimte bieden om dit soort initiatieven te faciliteren. Creutzburg: “Het uitgangspunt bij huisartsenposten was van oudsher eerst een telefonische triage. Samen met brancheorganisaties hebben we besloten om het telefonisch consult te vervangen door de nieuwe prestatie triageconsult. Daardoor kan het eerste consult met een patiënt ook digitaal worden gedaan.
De wijze waarop het contact plaatsvindt is per 2020 dus niet meer belangrijk, het gaat erom dat een patiënt met een spoedeisende vraag zo goed mogelijk geholpen wordt. De tijdelijke verruiming geldt tot eind 2020 zodat huisartsenposten deze anders georganiseerde zorg nu al kunnen leveren en declareren.”
Doorontwikkeling
Alle partijen noemen het continueren en uitbreiden van de pilot een logische en welkome vervolgstap. Jaspers ziet kansen om de digitale huisartsenpost verder uit te breiden door huisartsenposten meer samen te laten werken met dezelfde applicatie die aansluit op de huidige zorgsystemen. “Daarmee kunnen we de landelijke huisartseninzet verlagen, het maakt voor mij namelijk niet uit of ik een patiënt uit Groningen help, of uit de regio Eemland.
We werken nu aan het opschalen van het aantal behandelgebieden, we streven ernaar om over twee jaar voor in totaal 40 ingangsklachten digitale triage te kunnen doen. Ook willen we het mogelijk maken dat ouders vragen kunnen stellen over hun kinderen en zullen triagisten worden ingeschakeld om laag urgente klachten af te vangen.”
De digitale huisartsenpost betekent vrijheid voor de huisarts.
Het lukt ervaren huisartsen volgens Jaspers om 30 tot 40 digitale consulten te doen in een dienst van zeven uur. Ze verwacht dat dit aantal nog kan worden verhoogd. “De digitale huisartsenpost geeft huisartsen veel vrijheid omdat je vanuit elke praktijk kunt werken. Het is erg leuk om te ervaren dat huisartsen meedenken, vragen uitwisselen en zelfstandig roosters invullen. En natuurlijk dat patiënten positief reageren.”
Toename digitale zorg
De corona-uitbraak heeft voor een versnelling van digitale zorg in de huisartsenpraktijken gezorgd. Dat blijkt uit onderzoek van de NZa, uitgevoerd door onderzoeksinstituut Nivel. Maar liefst driekwart van deze praktijken is hier de afgelopen periode meer gebruik van gaan maken. De grootste stijger is beeldbellen: twee derde van de huisartsenpraktijken die intensiever digitale zorg is gaan gebruiken, is als gevolg van de corona-uitbraak gaan beeldbellen met hun patiënten.
Zorg dat je meedoet met digitale zorg
Digitale zorg kan een positieve bijdrage leveren aan goede en betaalbare zorg voor alle inwoners van Nederland. Wij helpen zorgvernieuwers daarom graag op weg door de regels voor de declaratie van digitale zorg te verlengen. Ook geven we in onze nieuwe Wegwijzer bekostiging digitale zorg een overzicht van de ruimte die zorgaanbieders en zorgverzekeraars of zorgkantoren hebben voor de inzet van digitale zorg en ondersteuning. In onze Wegwijzer lichten wij nog meer aansprekende voorbeelden van digitale zorg per zorgsector uit.
Gepubliceerd op 20 juli 2020
