Gepubliceerd op 14 oktober 2021

Wat zijn de aandachtspunten om passende zorg te realiseren en waarom is dat nodig? Daarop gaan we hieronder in. We vertellen daarna ook meer over onze plannen om de beweging naar passende zorg te ondersteunen en versnellen, en hoe wij hierbij willen samenwerken met de wetenschap en praktijk. Voor meer informatie, lees het adviesrapport van de NZa en het Zorginstituut Nederland: Samenwerken aan passende zorg, de toekomst is nu!  

De zorguitgaven blijven toenemen ten koste van investeringen in andere maatschappelijke sectoren. De vraag naar gezondheidszorg groeit door de toename van het aantal chronisch zieken en ouderen. De financiële houdbaarheid van de gezondheidszorg komt steeds meer onder druk te staan en de arbeidsmarkt in de zorg kraakt in zijn voegen. zoals recent weer is bevestigd door de WRR is het niet realistisch om te verwachten dat in 2060 een derde van de Nederlanders in de zorg werkt, noch dat de komende decennia alle welvaartsgroei aan zorg wordt besteed. Daarom moet de zorg ingericht worden op de principes van passende zorg. In het bovengenoemde rapport dat wij eerder samen met het Zorginstituut Nederland publiceerden werd dat reeds geconstateerd. De trends die in deze Stand van de zorg 2021 zijn beschreven, laten zien dat dit nog steeds geldt. De noodzakelijke veranderingen komen nog onvoldoende van de grond.

We zijn terecht trots op ons zorgstelsel. Je hebt altijd recht op toegang tot zorg. Dat klinkt voor ons heel logisch, maar dat is het natuurlijk niet. Het doel om dat overeind te houden ook tijdens de coronacrisis, moeten we met elkaar koesteren. Dat heb ik ook echt gehaald uit de samenwerking met de NZa.
- Ernst Kuipers, voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC

Het unieke aan het concept van passende zorg is dat we zowel kijken naar gepast gebruik van zorg, als naar de organisatie van de zorg. Deze twee elementen moeten we in samenhang aanpakken om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden voor de toekomst.

Lef en leiderschap

Alleen die zorg leveren die nodig is en niet doen wat we gewend zijn te doen, is een verandering die vraagt om lef en leiderschap van alle partijen in het zorglandschap, inclusief overheid en politiek. Dit kan betekenen dat sommige zorgorganisaties bepaalde zaken niet meer of anders moeten gaan doen, of dat er voor bepaalde zorg(vormen) in de toekomst geen plek meer is. Bijvoorbeeld omdat zorg veel meer thuis en in de buurt van de patiënt wordt geleverd waar dat mogelijk is. We zullen daarvoor alle zorgprofessionals heel hard nodig hebben. Zorgaanbieders, zorgprofessionals en zorgverzekeraars moeten de ruimte krijgen, financieel en in tijd, om de beweging te maken naar een andere manier van zorg leveren.

Gedeelde visie, actuele data en lokale toepassing

Belangrijke randvoorwaarden voor het succesvol implementeren van passende zorg zijn:

  • gelijkgerichtheid
  • samen leren, en
  • decentrale toepassing.

Onder gelijkgerichtheid verstaan wij dat alle partijen samen gericht zijn op hetzelfde doel. Dit uit zich in gedeelde visie en leiderschap. Heldere gezamenlijke doelen en vastgelegde verantwoordelijkheden helpen om elkaar daarop aan te spreken. Ook wanneer keuzes pijnlijk zijn, moeten we de lijn vasthouden. We moeten het aandurven om scherpe keuzes te maken in de zorg die wordt geleverd en de wijze waarop dat gebeurt.

Samen leren, waarbij wat werkt, groeit. En wat niet bijdraagt, verdwijnt. Actuele data, goed onderzoek en goede uitwisseling van informatie zorgen ervoor dat we inzichtelijk kunnen maken waarom verandering nodig is en wat we ermee kunnen bereiken. Hierbij is ook inzicht nodig in de uitkomsten van zorg. Alleen dan kan passende zorg beloond worden. Hoewel het aantal gestandaardiseerde uitkomstregistraties en indicatorensets toeneemt, is uniforme uitkomstinformatie beperkt beschikbaar en bruikbaar. Om het bewegen in de gewenste richting te versnellen, wil de NZa een gefaseerde invoering van een verplichte uitkomstregistratie.

De beweging naar passende zorg gebeurt decentraal. We kunnen passende zorg niet landelijk regelen, de belangrijkste besluiten worden namelijk genomen door de patiënt en de zorgprofessional. Alleen zij kunnen bepalen wat passende zorg is in de betreffende situatie. Naast het individuele niveau, geldt dit ook op lokaal of regionaal niveau: ook daar wordt gekozen voor een oplossing die passend is. Wij beschouwen het als onze rol om de juiste randvoorwaarden te creëren voor passende zorg.

Wat betekent dit concreet?

Hierboven hebben we beknopt toegelicht wat in het algemeen, over de verschillende zorgsectoren en domeinen heen, nodig is om passende zorg te realiseren. Wat passende zorg precies voor veranderingen in organisatie en beloning met zich meebrengt zal voor iedere sector anders zijn, maar veranderingen in één sector kunnen niet los worden gezien van het totaal. Belangrijke veranderingen die wij noodzakelijk achten:

  • Substitutie van zorg waarbij licht ambulante zorg zoals bijvoorbeeld kleine ingrepen of controleafspraken, uit het ziekenhuis worden verplaatst naar bijvoorbeeld de huisarts, of zelfs naar de thuissituatie. De inzet van digitale zorg om ook de mogelijkheid tot zelfzorg te versterken is hierbij van groot belang.
  • De productieprikkel moet uit de bekostiging worden gehaald; we moeten op zoek naar hoe het zorglandschap van de toekomst eruitziet en hoe de bekostiging dit kan ondersteunen.
  • De zorg moet meer samen met en rondom de patiënt georganiseerd worden, waardoor problemen met gezondheid en welzijn gezamenlijk worden aangepakt door de zorg en het sociaal domein. Hiervoor is nauwe samenwerking nodig tussen verschillende domeinen.
  • Niet alleen de huisarts maar ook andere onderdelen van de eerste lijn, zoals de wijkverpleging, spelen een belangrijke rol in genoemde ontwikkelingen. Hiervoor is ruimte nodig om keuzes te maken met betrekking tot de zorg, zodat de kwaliteit en doelmatigheid daarvan kunnen toenemen. De nieuwe bekostiging in de wijkverpleging biedt meer ruimte voor de professional om dit samen met de patiënt in te vullen.
  • In de langdurige zorg geeft Nederland fors meer geld uit dan andere landen (CBS, 2020). Binnen Nederland zien we echter verschillen in efficiency van het ingezette geld (Advies Integrale vergelijking verpleeghuiszorgAdvies Integrale vergelijking verpleeghuiszorg). Dit geeft aan dat er andere keuzes gemaakt kunnen worden. Om de uitgaven af te wegen tegen de kwaliteit, zijn goede indicatoren onmisbaar.
  • In de ggz hebben we te maken met lange wachtlijsten voor bepaalde diagnosegroepen. De nieuwe bekostiging zorgt ervoor dat cliënten met zware ggz-problemen beter aan bod komen. Het is echter geen antwoord op de groei van de lichte zorgvraag. Dit maatschappelijke probleem vraagt om investeringen in andere domeinen, zoals woonzekerheid, werkgelegenheid, sociale problematiek en scholing.
  • De jeugdzorg is een voorportaal van de ggz geworden. Schrijnende gevallen worden onvoldoende opgepakt, terwijl opvoedkundige problemen als gevolg van een ingewikkelde thuissituatie in de zorg worden geduwd. Passende jeugdzorg voorkomt een latere zorgvraag die valt onder de Zvw of Wlz.
  • Als gevolg van corona verwachten we dat er maximaal 180-200 duizend operaties moeten worden ingehaald. De NZa heeft hiervoor samen met partijen het kader passende inhaalzorg opgesteld. Door de focus te leggen op zorg die echt nodig en van meerwaarde is, kunnen de wachtlijsten sneller worden weggewerkt, zonder dat dit leidt tot vervolgschade.

Heldere gezondheidsdoelen en verantwoordelijkheden

Solidariteit is een belangrijke pijler voor een stabiele samenleving. Door de groei van de uitgaven aan gezondheidszorg staan andere maatschappelijke sectoren onder druk. We weten uit studies dat mensen in wijken met een lagere sociaal-economische status meer zorg nodig hebben dan mensen in andere wijken, daarom wordt dit gebruikt in de risicoverevening. Ook weten we dat investeringen in deze wijken leiden tot meer gezondheidswinst (HAN, 2020, RUG 2020). Wij pleiten voor andere keuzes, gericht op gezondheid en preventie, zoals bijvoorbeeld inzetten op gezondere voeding, voorkomen van armoede, meer bewegingsonderwijs en versterking van sociale cohesie in wijken. Dit leidt tot minder druk op de gezondheidszorg en de negatieve spiraal kan daarmee doorbroken worden. Hiervoor zijn stevige besluiten nodig, zowel financieel als op instroom en toegang.

Om stevige besluiten te rechtvaardigen, is een helder doel nodig. We moeten duidelijke gezondheidsdoelen voor burgers stellen (zoals gezonde levensverwachting of vermindering van obesitas) en specifieker maken wat we van de zorg verwachten (zoals functioneringsdoelen en cliënttevredenheid). En vervolgens moeten we ervoor zorgen dat het realiseren van die doelen onontkoombaar is. De lopende overheidsprogramma’s, zoals Gepast gebruik en De juiste zorg op de juiste plek, boeken erg langzaam vooruitgang, omdat het stoppen met onbewezen behandelingen vaak indruist tegen de organisatiebelangen en financiële prikkels en er geen verplichtingen zijn.

Deze verandering kan versneld worden door de verantwoordelijkheden voor de gezondheidsdoelen en de zorgplicht bij zorgaanbieders, verzekeraars, zorgkantoren en gemeenten helder te beleggen. Door, naast het bieden van ondersteuning en ruimte, ook te zorgen voor toezicht en doorzettingsmacht wanneer partijen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid niet nemen, creëren we een extra waarborg om ervoor te zorgen dat de gewenste veranderingen ook echt van de grond komen.

Veranderen doet ook pijn

De zorgsector is het eens met de principes van passende zorg, maar de veranderingen komen nog onvoldoende van de grond, zoals blijkt uit de trends die hiervoor zijn geschetst. Doordat we productie belonen in de huidige bekostiging, versterken we dit. Bovendien is het gemeentelijke domein nog te veel afgezonderd van het domein van de langdurige zorg en de Zvw.

Passende zorg betekent ook dat bepaalde zorg niet meer wordt geleverd omdat deze niet bijdraagt aan het functioneren van mensen. Of dat de zorg anders georganiseerd moet worden om doelmatig en doeltreffend te zijn, ook op langere termijn. Dit vergt het verplaatsen van zorg én van financiële middelen.

Passende zorg mogelijk maken gaat vooral om drempels weghalen om de juiste dingen te doen die passen bij de vraag en behoefte van een patiënt. Soms gaat dat om bekostiging, maar heel vaak ook om andere belangen. Laten we daar reëel het gesprek over voeren met elkaar.
- Eric van der Heijden, strategisch beleidsadviseur Zilveren Kruis en lid Klankbordgroep passende zorg NZa

Zorgaanbieders, zorgverzekeraars en zorgkantoren moeten hun bestaande manier van werken aanpassen om beschikbare mankracht en middelen zo goed mogelijk in te zetten. Dit vraagt soms om rigoureuze beslissingen over andere werkwijzen, samenwerking of zelfs afschaling. De verandering die nodig is, zal op sommige plekken onmiskenbaar pijn gaan doen en er zal weerstand zijn tegen verandering. Bijvoorbeeld omdat sommige zorgorganisaties bepaalde zaken niet meer of anders moeten gaan doen, of voor bepaalde zorg(vormen) geen plek meer is in de toekomst. Het helpt om zorgaanbieders te ondersteunen in het maken van deze beweging. Zorgverzekeraars en zorgkantoren moeten stimuleren dat de juiste beslissingen worden genomen en niet vooruit worden geschoven.

De zorgprofessionals maken uiteindelijk samen met de patiënt de keuze voor een behandeling. In het huidige stelsel zijn er tal van redenen waarom niet het slimste zorgpad wordt gevolgd, waaronder het pakket, de samenwerkingsafspraken en de bekostiging. Wanneer de principes van passende zorg breed worden toegepast, kunnen zorgprofessionals samen met en rondom de patiënt de juiste zorg leveren. Hiermee wordt het draagvlak vergroot, ook onder burgers. Het maatschappelijke draagvlak voor de veranderingen is nodig. Daarom is het belangrijk om zichtbaar te maken wat mensen dan wél van de zorg mogen verwachten en wat niet (meer).

Bijdrage

Voor de NZa betekent deze beweging ook dat wij dingen anders gaan doen. In lijn met onze strategische agenda, zetten wij ons ervoor in om passende zorg te faciliteren en versnellen. Dat willen wij samen doen met het zorgveld en andere betrokken instanties.

Om dit te bereiken, zetten we in op een aantal speerpunten. Passende zorg is ons eerste, belangrijkste speerpunt. Het staat centraal in alles wat we doen. De andere speerpunten zijn randvoorwaardelijk voor meer passende zorg. Het gaat daarbij om goed bestuur en professionele bedrijfsvoering, datagedreven beleid en uitvoering en het zijn van een wendbare organisatie. Deze speerpunten lichten we hieronder toe.

Passende zorg

Alle inwoners van Nederland hebben recht op passende zorg, zonder te lange wachttijden; de juiste zorg op de juiste plek. Innovatie en preventie zijn noodzakelijk om de zorg beter en betaalbaarder te maken. Deze kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de zorg rondom de patiënt. Zorg kan fysiek of digitaal worden geleverd. Digitale zorg zullen we meer onder de aandacht brengen en ondersteunen. Om zorg toegankelijk en betaalbaar te houden, passen we het huidige systeem van zorgbekostiging aan. Die bekostiging moet minder productiegericht en meer patiëntgericht worden. We werken eraan om ervoor te zorgen dat de schotten en domeinen geen belemmeringen opleveren om passende zorg te leveren.

Zorgverzekeraars dragen met de zorginkoop en het maken van afspraken bij aan het duurzaam organiseren van de zorg in hun regio. Daarbij letten we erop dat de continuïteit van zorg geborgd blijft in geval van financiële en organisatorische kwetsbaarheid van zorgaanbieders. We houden de zorgcontractering goed in de gaten en zullen de voortgang daarvan monitoren met gebruik van data. We grijpen in als we vinden dat het te langzaam gaat.


“De bestaande bekostigingssystematiek is een grote belemmering in het welslagen van de beweging naar passende zorg. De onbedoelde maar in het huidige bekostigingssysteem aanwezige beperkingen, kunnen eenvoudig worden verwijderd door middel van gerichte aanpassingen van het bestaande bekostigingsmodel.”
- Peter Bennemeer, lid Klankbordgroep passende zorg NZa, auteur 'De ingreep, hoe een buitenstaander het ziekenhuis beter maakte'

In 2022 willen we op dit speerpunt de volgende acties uitvoeren en resultaten bereiken:

  1. In de doorontwikkeling van bekostiging is het verbeteren/stimuleren van passende zorg (op het gebied van acute, chronische en electieve zorg) een van de belangrijkste speerpunten, bijvoorbeeld door het verminderen van de huidige volumeprikkel in de zorg. Hierbij kijken we ook naar de rol van data bij deze ontwikkelingen. Daarnaast willen we de rol van uitkomstbekostiging meer centraal zetten in deze ontwikkeling. We verdiepen ons verder in de manier waarop we de zorgvrager kunnen helpen om keuzes te maken voor passende zorg.
  2. We stimuleren het anticiperend vermogen/leiderschap van zorgbestuurders, zodat de maatschappelijke verantwoordelijkheid wordt gevoeld en nemen adequate maatregelen voor een duurzaam georganiseerd zorglandschap. Denk hierbij aan vernieuwen van zorg, het verplaatsen van zorg en substitutie van zorg en maatregelen gericht op het voorkomen van zorg.
  3. We zetten actief in op sectoroverstijgende en domeinoverstijgende (keten)samenwerking. We richten ons hierbij op het opheffen van knelpunten in de bekostiging van deze samenwerking. Daarnaast participeren we in kansrijke regionale experimenten en andere overlegstructuren om transformatie te faciliteren, stimuleren en versnellen. Dit doen we door te ondersteunen met behulp van data, en daar waar nodig regels aan te passen.
  4. Zorgverzekeraars en zorgkantoren zijn zich bewust van hun regionale coördinatierol voor passende zorg en zijn aantoonbaar bezig met initiatieven om passende zorg te faciliteren en stimuleren. Waar mogelijk zetten ze zich in om goede initiatieven breder te faciliteren en verder uit te rollen.
  5. We hebben bijzondere aandacht voor de betaalbaarheid en organiseerbaarheid van de langdurige zorg, onder meer door (data en inzichten vanuit) de integrale vergelijking en monitors en vanuit ons toezicht op de zorgkantoren. Differentiatie is nodig om aan de wensen en noden van de cliënten in de Wlz op een juist wijze tegemoet te kunnen komen, zowel vanuit passende zorgvraag als vanuit een passende financiering. We stimuleren zorgkantoren en aanbieders in de beweging naar ‘langer thuis’ en onderzoeken de mogelijkheden van het scheiden van wonen en zorg. Met het verdeelmodel willen we inzetten op het bijdragen aan een doelmatige inzet van de middelen én meer preventie, tegelijk willen we ook meer congruentie met en betere prikkels in verdeling van middelen in de andere domeinen.
  6. We stimuleren zorgverzekeraars om de regionale coördinatierol te pakken en actief te sturen op het verbeteren van de toegang tot zorg en specifiek de inhaalzorg. Hierbij trekken zij nauw op met andere partijen, om de gehele keten te betrekken en er zo voor te zorgen dat zorg kan doorlopen. Wij zien erop toe dat zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorgaanbieders zich maximaal inspannen om de wachttijden terug te dringen. Onder andere via de inzet van de principes van passende zorg stimuleren wij bij de uitvoering van inhaalzorg dat vernieuwingen als gevolg van de pandemie behouden worden, en verder worden gedeeld.
  7. Wij monitoren ontwikkelingen op het gebied van passende zorg (zoals patiëntstromen, de contracten en afspraken) en gebruiken dit inzicht voor het stimuleren en realiseren van de beweging naar passende zorg. Wij geven adviezen over hoe dit te verbeteren en spreken partijen hierop aan.
  8. Inzetten, implementeren en opschalen van preventie wordt gestimuleerd en belemmeringen voor preventie worden daar waar mogelijk weggenomen aan de hand van ontvangen signalen en geprioriteerde interventies van het ministerie van VWS.
  9. Samen met het Zorginstituut Nederland werken we aan het definiëren van effectieve zorg en effectieve behandelingen, door enerzijds te kijken naar de samenstelling van het pakket en anderzijds belemmeringen in de bekostiging weg te nemen.
  10. We vergroten de mogelijkheden voor digitale zorg en belonen de inzet ervan. Belemmeringen voor ‘zorg op afstand’ heffen we op. Digitale zorg komt ‘in de plaats van’ en niet ‘erbovenop’, dit bevordert de betaalbaarheid van de zorg.

Goed bestuur en professionele bedrijfsvoering

Goed bestuur en een professionele bedrijfsvoering zijn essentiële randvoorwaarden voor passende zorg. Door hierop in te zetten zorgen we ervoor dat zorggeld aantoonbaar wordt besteed aan passende zorg en dat de toegankelijkheid van zorg wordt geborgd. We zetten in op de doorontwikkeling van het kader Goed bestuur en zullen dit actief gebruiken in ons toezicht. We versterken ons toezicht op zorgnetwerken. Daarbij willen we ruimte geven aan vernieuwing en sturen op verantwoordelijkheden. Dat doen we samen met partijen. We zetten ons doelgericht en op basis van data in op het voorkomen, stoppen en bestraffen van misbruik van zorggeld.

In onze regulering worden in toenemende mate vrije, ruim gedefinieerde prestaties geïntroduceerd die nieuwe samenwerkingsvormen mogelijk maken en passende zorg belonen. Hiermee geven we zorgprofessionals de ruimte om op maat gemaakte zorg te leveren, passend bij wat nodig is en bijdraagt. Bij toename van de ruimte in de bekostiging en verantwoording passen voldoende waarborgen op het gebied van goed bestuur en professionele bedrijfsvoering bij zorgaanbieders. Waarbij we – vanwege de toegenomen ruimte - minder kijken naar het correct toepassen van prestaties en tarieven en meer naar de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het borgen van een beheerste en integere bedrijfsvoering. Zodat op dat gebied de randvoorwaarden zijn ingevuld om de beweging naar passende zorg te maken en van de geboden ruimte op een verantwoorde manier gebruik wordt gemaakt. Dit vraagt een meer proactieve rol, waarbij een goede datapositie onmisbaar is om te agenderen, bij te sturen of in te grijpen waar nodig. Ook moeten er voldoende mogelijkheden zijn om toe te zien op nieuwe organisatievormen, om te voorkomen dat er te veel mazen zijn voor ongewenst gedrag of verantwoordelijkheden diffuus worden. Met deze bril kijken wij naar de bedrijfsvoering van zorgaanbieders en zullen we de verwachtingen in aanloop naar de implementatie van de Wet toetreding zorgaanbieders ook uitwerken in een informatiekaart.

In 2022 willen we op dit speerpunt de volgende acties uitvoeren en resultaten bereiken:

  1. Medio 2022 zijn onze nieuwe taken op het gebied van transparante bedrijfsvoering, het verbod op winstoogmerk, de aanlevering van het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording en derivaten ingebed in onze toezichtstaken. Vanuit onze toezichtstaak ondernemen wij verschillende activiteiten om de professionaliteit van zorgaanbieders te stimuleren. Wij stimuleren en faciliteren hen om integer en professioneel gedrag te vertonen en daarmee bij te dragen aan passende zorg.
  2. Concentraties in de zorg worden door bestuurders goed voorbereid en dragen zoveel mogelijk bij aan het realiseren van passende zorg. Hier zien wij op toe.
  3. Het Kader Passende Zorg draagt eraan bij dat zorgbestuurders en interne toezichthouders hun verantwoordelijkheid nemen voor een goede governance, beheerste bedrijfsvoering en een duurzame inrichting van zorg in de regio.
  4. In 2022 zetten we ons integrale toezicht op de geprioriteerde sectoren (wijkverpleging, ggz, msz, mondzorg) voor goed bestuur en professionele bedrijfsvoering (voorkomen, stoppen en bestraffen) voort. In de niet-geprioriteerde sectoren behandelen we doorlopend meldingen en signalen. Aanvullend intensiveren we de samenwerking met de zorgverzekeraars (en in het verlengde daarvan: de samenwerking tussen ons toezicht op de zorgaanbieders en ons toezicht op de zorgverzekeraars) en andere Taskforce Integriteit Zorg-partners.
  5. We zorgen ervoor dat zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgkantoren en het CAK leiderschap tonen en zich rekenschap geven van hun rol en verantwoordelijkheid in het toekomstbestendig maken en houden van ons zorglandschap (substitutie, taakherschikking, digitale zorg).
  6. In 2022 prioriteren we thema’s en sectoren op basis van integrale risicoanalyse en sectorkompassen en selecteren we aanbieders voor nader onderzoek.
  7. We vergroten onze impact door de doorlooptijd van onderzoeken te verkorten, waardoor we meer onderzoeken kunnen doen en meer interventies kunnen toepassen.
  8. Middels duurzame bekostigingssystematieken met de juiste prikkels, stimuleren en faciliteren we zorgaanbieders, zorgverzekeraars en zorgkantoren om te komen tot een passende en doelmatige organisatie van zorg.
  9. We denken actief mee met het veld om de administratieve lasten terug te brengen door nieuwe verantwoordingsvormen. Deze vernieuwing biedt bestuurders van aanbieders de mogelijkheid om de verantwoording op maat in te vullen, op een wijze die aansluit bij de besturingsfilosofie van de betreffende organisatie en in afstemming met de stakeholders.

Datagedreven beleid en uitvoering

Data zijn de drijvende kracht achter ons beleid voor de zorg. Wij gebruiken data als basis om uitkomsten te duiden, acties te ondernemen en om ons te kunnen richten op de toekomst. Data kunnen zicht geven op de gewenste richting en sturingsinformatie bieden. Dit hebben we bijvoorbeeld gezien tijdens de coronapandemie toen ons zorgbeeldportaal belangrijke input was. Door data over bijvoorbeeld wachttijden beschikbaar te maken kunnen wij consumenten, beleidsmedewerkers, zorgverzekeraars en zorgkantoren ondersteunen. We vergroten ons vermogen om tijdig in te spelen op ontwikkelingen door meer datagedreven toezicht en gebruiken bij het reguleren van de zorg een continu proces van op data gebaseerde inventarisaties en verkenningen. We faciliteren en verschaffen inzicht en overzicht. Zo kunnen we (gevoelige) kwesties objectiveren.

Via data en met wetenschappelijk onderzoek willen we onafhankelijk en objectief het maatschappelijk belang aantonen om in te zetten op passende zorg. Hiermee kunnen we de beweging naar passende zorg onderbouwen en faciliteren. We bouwen met andere partijen voortdurend aan meer inzicht in de zorg, door nieuwe data-analyses, nieuwe databronnen en nieuwe samenwerkingen, zoals bij de rapportages over inhaalzorg. Ondanks alle vooruitgang, zijn er ook punten van zorg. Sommige data zijn nog niet of beperkt beschikbaar, het voortdurend en krachtig inzetten op een betere informatie-uitwisseling in de zorg is daarom nodig. Zo is uitkomstinformatie nodig om te onderbouwen of veranderingen ook verbeteringen zijn. Daarom hebben we het ministerie van VWS geadviseerd om te bezien of er meer of andere informatieverplichtingen wenselijk zijn, roepen we zorgaanbieders en zorgverzekeraars op om hier in contracten afspraken over te maken en benaderen wij partijen met ons voorstel om de gewenste versnelling in te zetten.

Wendbare organisatie

De bovengenoemde drie speerpunten kunnen we alleen realiseren als we binnen de NZa de krachten op het vlak van onderzoek, regulering en toezicht bundelen en ons blijven richten op samenwerking met de buitenwereld. Dit vraagt van ons dat wij een wendbare organisatie zijn. We willen de gewenste ontwikkelingen versnellen door wendbaarder te worden. We vergroten onze impact door maatschappelijke ontwikkelingen vroegtijdig te duiden, regels waar nodig aan te passen en toezicht te houden. We zijn een netwerkorganisatie. We zoeken de verbinding met zorgprofessionals, zorgverzekeraars en kennispartners, nemen standpunten in, gaan uit van vertrouwen en reageren snel. Hierbij jagen we de gewenste verandering aan, zowel intern als extern.

Actuele informatie over inhaalzorg

In de coronapandemie hebben we andere routes gezocht en gevonden om informatie op te halen en te delen. Via het Zorgbeeldportaal worden nu de gegevens over de capaciteit van ziekenhuizen gedeeld, zodat zorgaanbieders de krappe capaciteit beter kunnen inzetten en meer mensen kunnen helpen. Sinds medio augustus staan op ZorgkaartNederland.nl de wachttijden van alle ziekenhuizen en zelfstandige klinieken in Nederland. Deze gegevens worden momenteel elke twee weken geactualiseerd. Dit biedt patiënten de mogelijkheid om op één pagina alle wachttijden in de medisch-specialistische zorg met elkaar te vergelijken.