Gepubliceerd op 14 oktober 2021
Voorwoord: de tijd is nú
Willen we de zorg toegankelijk en betaalbaar houden op de lange termijn? Dan zullen we het anders moeten doen. Dan moeten we ons richten op zorg die echt effectief is. Zorg die we veel meer thuis en in de buurt leveren, en die we samen met de patiënt organiseren. We doen nog veel te veel dat hier niet aan bijdraagt, en tegelijkertijd nog te weinig dat hier wél aan bijdraagt. Het stelsel hoeft hiervoor niet op de schop, maar we moeten wel echt veranderen.
De zorgkosten nemen verder toe: we worden steeds ouder en de vraag naar zorg stijgt. Er zijn ingrijpende veranderingen en scherpe keuzes nodig om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. De krapte op de arbeidsmarkt zal ons dwingen veel creatiever en flexibeler om te gaan met menselijk kapitaal. Het antwoord hierop luidt ‘passende zorg’: zorg die echt van meerwaarde is voor de kwaliteit van leven en het functioneren van mensen, tegen redelijke kosten, én die we slim organiseren. De urgentie om daarop in te zetten is groter dan ooit.
Door de coronapandemie komt de toegankelijkheid van de reguliere zorg verder onder druk te staan. Tegelijk biedt deze crisis ook kansen om te werken aan passende zorg, omdat veel innovaties in een stroomversnelling zijn gekomen. Zo heeft de pandemie ons geleerd dat zorg op afstand vaak even goed problemen kan verhelpen als fysieke consulten. En dat we, als we voor de uitdaging staan, eensgezind en met grote inzet van velen samenwerken om te doen wat nodig is.
Dit is daarom hét moment om de verandering naar passende zorg in gang te zetten. Het zorglandschap moet veranderen met als resultaat dat iedereen die zorg nodig heeft ervan verzekerd kan zijn dat hij of zij die zorg ook krijgt, ook op de lange termijn. Hiervoor moeten we ons veel meer richten op gezondheid in plaats van op ziekte, aandoeningen en kwalen. En dat vraagt dat we door de hele zorgketen en met het sociaal domein samenwerken en afstemmen. Door de zorg slim te concentreren en te spreiden kunnen we deze centraal dan wel regionaal aanbieden. Deze Stand van de zorg 2021 benadrukt de grote urgentie van deze opgave.
Bij de NZa geloven we in passende zorg als oplossing hiervoor. Daarom zetten we ons volop in om daaraan bij te dragen. We zien om ons heen dat anderen ook in passende zorg geloven. We vragen iedereen om met ons en met elkaar deze uitdaging aan te gaan. Geen gemakkelijke, maar wel een noodzakelijke opgave voor ons allemaal. We kunnen deze opdracht niet langer voor ons uitschuiven, de tijd is nú!
Marian Kaljouw
