Voeding, beweging en gedrag. Dat is in de kern waar de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) om draait. Deelnemers werken niet alleen aan het verbeteren van hun leefstijl, maar ook aan het behouden van die nieuwe leefstijl. Dat doen ze niet alleen. Twee jaar lang krijgen deelnemers begeleiding van onder andere een leefstijlcoach, diëtist en fysiotherapeut. Joran Broer is leefstijlcoach in Rotterdam en vertelt waarom hij net als zijn deelnemers enthousiast is over de GLI.
“De GLI is er speciaal voor deelnemers die problemen hebben met hun gewicht en gemotiveerd zijn om hun leefstijl te veranderen”, vertelt Joran Broer. Belangrijk, omdat een gezonde leefstijl de kans op gezondheidsproblemen als diabetes of hart- en vaatziekten verkleint. Maar meer bewegen en gezonde voedingskeuzes maken valt niet mee. Leefstijlcoaches helpen deelnemers deze stap te maken en vol te houden.
“De GLI is echt een interventie dus motivatie is heel belangrijk”, zegt Broer. “We gaan echt dingen veranderen, en dat is altijd een beetje spannend. In dit leefstijlprogramma kijken we verder dan alleen voeding of beweging. Afvallen is niet alleen minder eten en meer bewegen. We kijken ook naar stress, slaap, werk en andere omgevingsfactoren. Dat heeft namelijk allemaal impact op iemands leefstijl.”
Het is deze brede kijk op iemands doen en laten die Broer aanspreekt. Van origine is hij (sport)diëtist. In april 2019 werd Broer ook als leefstijlcoach actief. “Ik wilde deelnemers altijd al breder begeleiden, maar veel van mijn cliënten schrokken als ik vroeg naar de mate waarin ze bewogen, of als ik vroeg of ze last hadden van stress of slaapproblemen. Dat soort vragen verwachtten ze niet van een diëtist, daar ligt de focus vooral op voeding. Bij de GLI zie ik dat deelnemers wel openstaan om samen naar het totaalplaatje te kijken. Ik kan nu veel breder, en dus beter begeleiden.”
Met gezonde leefstijl ziekte voorkomen
Als Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hechten wij veel waarde aan de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI). GLI-deelnemers werken onder begeleiding van een leefstijlcoach aan het realiseren van een gedragsverandering die nodig is om de gezonde leefstijl niet alleen aan te leren, maar ook vol te houden. Hierdoor draagt GLI bij aan de gezondheid en welzijn van burgers en kunnen zwaardere vormen van zorg vroegtijdig worden voorkomen. We zien mooie voorbeelden waarin de leefstijlcoach het welzijn van GLI-deelnemers bevordert. Dit gebeurt in intensieve samenwerking met de eerste lijn, sportscholen, gemeentelijke instanties en andere partijen in het sociale domein. Sinds 2019 is GLI opgenomen in de basisverzekering. Daardoor krijgen GLI-deelnemers hun leefstijlprogramma volledig vergoed.
Persoonlijke aanpak
Die brede aanpak vergroot niet alleen het werkplezier van Broer maar zorgt er ook voor dat deelnemers resultaten behalen. “Als diëtist heb ik in de afgelopen 5 jaar meer dan 1000 mensen behandeld om hun voeding te verbeteren. Daaruit heb ik één les geleerd: voeding is veel meer dan alleen de brandstof die we nodig hebben om te overleven. Bij het kiezen van je eten spelen zoveel andere factoren een rol, dus daar kijken we ook naar.”
Die factoren kunnen bijvoorbeeld emotioneel, cultureel, economisch of sociaal van aard zijn. Broer licht toe: “Als je een deelnemer adviseert om niet langer olijfolie of dadels in de maaltijd te verwerken omdat deze veel vet of suiker bevatten, dan is het ontzettend helpend als de rest van het gezin deze ook niet meer gebruikt. We betrekken daarom graag het gehele gezin bij de GLI, dat vergroot de kans dat de deelnemer nieuwe gewoontes zal volhouden. Of als iemand een druk sociaal leven heeft, dan heeft het geen zin om te adviseren minder vaak uit eten te gaan. Liever pak je de menukaart van zijn of haar lievelingsrestaurant erbij en bekijk je welke gezonde keuzes mogelijk zijn. Je kunt kiezen voor een biertje met minder of geen alcohol, of voortaan de honing bij een verse muntthee laten staan.”
“Met de GLI kijken we echt naar het totaalplaatje.”
“En zo komt iedere deelnemer met een eigen verhaal”, aldus Broer. “Iemand die een goede relatie met eten heeft, kan puur voor de informatie en ter motivatie deelnemen. Dan kunnen we direct beginnen met afvallen en zien we gemiddeld 4 á 5 kilo gewichtsverlies in de eerste 3 maanden, met zelfs uitschieters naar 10 kilo. Maar sommige deelnemers hebben het zwaarder. Bijvoorbeeld omdat ze emotie-eten, veel stress hebben of slecht slapen. Dan laten we bij de start het afvallen nog even voor wat het is en focussen we eerst op het beperken van die stressfactoren, of gaan we aan de slag om hun omgang met eten te verbeteren. Dankzij deze persoonlijke aanpak lukt het om met vrijwel iedere deelnemer resultaten te boeken. En dat vind ik het mooie aan de GLI, iedere deelnemer ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier.”
Met gelijkgestemden
De reacties van deelnemers zijn volgens Broer vrijwel altijd positief. Dat heeft niet alleen te maken met de persoonlijke aanpak maar ook omdat deelnemers de mogelijkheid krijgen om twee jaar lang begeleid te worden. Daardoor krijgen de leefstijlcoach en deelnemers echt de mogelijkheid om de kans op een terugval te minimaliseren. Broer: “Met de GLI creëren we een omgeving met gelijkgestemden. Deelnemers krijgen namelijk niet alleen individuele begeleiding maar nemen ook deel aan groepsbijeenkomsten. Tijdens die interactieve bijeenkomsten ontmoeten deelnemers mensen die hetzelfde doel hebben als zij. Dat geeft een extra stok achter de deur, die werkt motiverend.”
“Zorg ervoor dat iedereen je weet te vinden.”
Voor een succesvolle groepsbijeenkomst is het volgens Broer van belang om te zorgen voor een informele en gezellige sfeer. “Ik neem bijvoorbeeld wat te drinken mee voor mijn deelnemers. En ik laat deelnemers zoveel mogelijk zelf aan het woord, interactieve bijeenkomsten zijn het waardevolst.” Belangrijk is volgens Broer ook dat het (beweeg)aanbod moet aansluiten op verschillende niveaus en leeftijden. “Onze oudste deelnemer is ouder dan 70, de jongste is net 20. Die wil je niet samen in één beweeggroep hebben. Zorg dus dat je een mooi en divers aanbod hebt.”
Ken de GLI
Broer is ervan overtuigd dat de GLI valt of staat bij goede bekendheid met dit leefstijlprogramma bij verwijzers. “Ik zie nog veel verwarring bij verwijzers over wat de GLI nu preciest inhoudt en wat de toegevoegde waarde is van een gecombineerde aanpak ten opzichte van een afzonderlijke diëtist of fysiotherapeut. Als verwijzers zelf niet op de hoogte zijn van de meerwaarde van de GLI, dan wordt een potentiele deelnemer ook niet over de GLI geïnformeerd. Tegelijkertijd zie ik verwijzers die juist ontzettend enthousiast zijn. Maar die kunnen nog weleens overdrijven in hun omschrijving van de GLI. Daardoor krijg ik deelnemers die denken dat ze bijvoorbeeld personal training, wekelijks een psycholoog, of een gratis sportschool abonnement krijgen. Zo intensief is de GLI natuurlijk ook weer niet. Daarin zie ik soms wat teleurstelling bij deelnemers. Duidelijke communicatie en zo veel mogelijk partijen die precies weten wat de GLI precies inhoudt, kan dat voorkomen.”
En dat is ook meteen het advies dat Broer tot slot graag meegeeft aan andere leeftstijlcoaches: “Zorg dat je een mooi (beweeg)aanbod hebt staan, en laat het vooral ook aan iedereen weten. Van alle huisartsen in de omgeving tot aan je buurman. De GLI valt of staat door het aantal mensen die weten dát het bestaat.”
Meer GLI
In de regio’s Tiel en Haaglanden worden leefstijlcoaches ondersteund door zorggroepen. Benieuwd naar hoe zij elkaar, en daarmee ook de GLI, versterken? Lees het in het artikel: ‘Bundelen van lokale expertise’.
Gepubliceerd op 18 september 2020
