Wlz-uitvoerders richten sleutelfuncties beter in

“Met de komst van de Wlz in 2015 is ervoor gekozen de uitvoering ervan onder te brengen in een aparte juridische entiteit binnen het concern waarvan zowel de zorgverzekeraar als de Wlz-uitvoerder deel van uitmaken”, legt Rogier de Knikker, beleidsmedewerker Toezicht van de NZa uit. “Dit is nodig om risico’s te kunnen spreiden, want tussen de uitvoering van de Wlz en de Zorgverzekeringswet zitten verschillen. In tegenstelling tot de zorgverzekeraar is een Wlz-uitvoerder niet risicodragend: die geeft gemeenschapsgeld uit dat is bestemd voor zorg aan kwetsbare mensen.”

Bestuurders en sleutelfunctiehouders toetsen

Waar De Nederlandsche Bank (DNB) toeziet op goed bestuur en professionele bedrijfsvoering bij zorgverzekeraars, heeft de NZa deze taak bij Wlz-uitvoerders. In 2019 heeft de NZa het toezicht hierop aangescherpt: sindsdien wordt vooraf getoetst of nieuwe bestuurders, interne toezichthouders en ‘sleutelfunctiehouders’ (compliance, risicobeheer, internal audit) geschikt en betrouwbaar zijn voor hun functie bij de Wlz-uitvoerder. “De Wlz-uitvoerder moet zelf toetsen of een persoon geschikt en betrouwbaar is en moeten ons laten zien dat zij deze toets goed hebben uitgevoerd”, legt De Knikker uit. Eventueel kunnen wij aanvullende voorwaarden stellen, bijvoorbeeld de wijze waarop de Wlz-uitvoerder kennis opbouwt of eigen beoordelingen motiveert. Ter vergelijking: DNB heeft ongeveer dezelfde rol aan de kant van de zorgverzekeraar, maar heeft meer bevoegdheden om zelf te toetsen en een benoeming al dan niet goed te keuren. “Die bevoegdheid hebben wij helaas nog niet.” 

Verbetering mogelijk

En daar zit een kwetsbaarheid, zo toont de praktijk aan. Omdat Wlz-uitvoerder zelfstandige organisaties zijn, zijn ze ook zelf verantwoordelijk voor de inrichting van de sleutelfuncties compliance, risicobeheer en internal audit. De NZa toonde aan dat de uitvoerders deze functies beter kunnen inrichten. De Knikker: “Doordat Wlz-uitvoerders onderdeel uitmaken van hetzelfde concern als de zorgverzekeraar, maken zij vaak gebruik van sleutelfunctiehouders van de groep. Goede governance houdt in dat die uitbesteding goed moet zijn geregeld en vastgelegd. Ons onderzoek liet zien dat dit in opzet en bestaan beter kon.”

Meer aandacht binnen het concern voor Wlz is nodig

Dit blijkt ook uit de toetsing die de Wlz-uitvoerders uitvoeren naar de geschiktheid en betrouwbaarheid van hun bestuurders en interne toezichthouders. Uit de meldingen blijkt dat deze worden benoemd voor een functie in het concern. Dit terwijl de Wlz uitgaat van eigen bestuurders bij de Wlz-uitvoerder. De Knikker: “In de profielen zien wij weinig terug dat de persoon kennis en ervaring met de langdurige zorg heeft. Hij of zij zal die kennis en ervaring moeten ontwikkelen om zonodig een kritisch tegengeluid te laten horen.” Uit het sleutelfunctieonderzoek blijkt verder dat dat de sleutelfunctiehouders het overgrote deel van hun tijd beschikbaar zijn voor de zorgverzekeraar.

De Knikker ziet wel een kentering: “2 jaar geleden stond het toetsen van de geschiktheid en betrouwbaarheid van personen voor de functie bij de Wlz-uitvoerder nog niet goed op het netvlies van bestuurders. Na 2 jaar van intensiever toezicht zijn Wlz-uitvoerders wel in beweging gekomen. De meesten hebben het toetsingsproces op papier nu beter in orde. Nu moet de stap naar de praktijk gemaakt worden. De koplopers laten zien dat met voldoende aandacht snel voldaan kan worden aan wet- en regelgeving.”

Vervolg

De NZa is nu bezig met vervolgonderzoek naar het functioneren van sleutelfunctionarissen. Er wordt ook gewerkt aan een model om aan te tonen in welk stadium van volwassenheid een Wlz-uitvoerder zich bevindt. “Zo’n model kan ons helpen om maatwerk in ons toezicht te bieden.”